પૂજા સોલંકીઃ
Mahatma Gandhi Museum: પોરબંદર, રાજકોટ, અમદાવાદ અને દિલ્હી સહિત દેશના અનેક ભાગમાં રાષ્ટ્રપિતા મહાત્મા ગાંધીની અનેક સ્મૃતિઓ સચવાયેલી છે. ત્યારે આજે અમે તમને રાજકોટમાં આવેલું મહાત્મા ગાંધી મ્યુઝિયમ એટલે કે, આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ (જે મોહનદાસ ગાંધી હાઈસ્કૂલ અથવા કાઠિયાવાડ હાઈસ્કૂલ તરીકે પણ ઓળખાય છે) એ ભારતની સૌથી જૂની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાંની છે તેના વિશે જણાવીએ. મહત્ત્વનું છે કે, આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ 164 વર્ષથી સક્રિય હતી. અહીં મહાત્મા ગાંધીએ થોડાક વર્ષ સુધી અભ્યાસ કર્યો હતો.
સમાચારથી અપડેટ રહેવા ગુજરાત 24ના વોટ્સએપ ગ્રુપમાં જોડાવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ (મહાત્મા ગાંધી મ્યુઝિયમ)નો ઇતિહાસ
આ હાઈસ્કૂલ ભારતમાં બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન રાજકીય એજન્ટ કર્નલ સિંઘ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી અને તે સૌરાષ્ટ્રની પ્રથમ અંગ્રેજી હાઈસ્કૂલ હતી. તે વખતે રાજકોટ ઇંગ્લિશ સ્કૂલ તરીકે ઓળખાતી હતી. તેની સ્થાપના 17 ઓક્ટોબર 1853ના રોજ કરવામાં આવી હતી અને પછીથી તે હાઇસ્કૂલ બની હતી. વર્ષ 1868 સુધીમાં તે રાજકોટ હાઈસ્કૂલ તરીકે જાણીતી થઈ અને વર્ષ 1907માં તેનું નામ આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલ રાખવામાં આવ્યું હતું. આલ્ફ્રેડ હાઈસ્કૂલની હાલની ઈમારતો જૂનાગઢના નવાબ મહમ્મદ બહાદુર ખાનજી બાબી દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી અને તેનું નામકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રિન્સ આલ્ફ્રેડ, એડિનબર્ગના ડ્યુક , સ્મારક તરીકે આ હાઈસ્કૂલ જાન્યુઆરી 1875માં બોમ્બેના ગવર્નર ફિલિપ વોડહાઉસ દ્વારા ખોલવામાં આવી હતી. વર્ષ 1947માં ભારતની આઝાદી બાદ ગાંધીના માનમાં હાઈસ્કૂલનું નામ બદલીને મોહનદાસ ગાંધી હાઇસ્કૂલ રાખવામાં આવ્યું હતું.
વર્ષ 2017માં હાઈસ્કૂલ બંધ કરવામાં આવી હતી અને જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે, તેને સંગ્રહાલયમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવશે. ત્યારબાદ રાજકોટ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને હાઈસ્કૂલને બંધ કરીને તેને સંગ્રહાલયમાં રૂપાંતરિત કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. જેથી યુવાનો ગાંધીજીના જીવનને ઘડનાર અને ભારતના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામને આકાર આપનાર ઘટનાઓ વિશે જાણી શકે.
આ પ્રોજેક્ટ અંદાજે રૂપિયા 26 કરોડ (260 મિલિયન)ના ખર્ચે પૂરો થયો હતો. 30 સપ્ટેમ્બર 2018ના રોજ ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના CM વિજય રૂપાણી અને ડેપ્યુટી CM નીતિન પટેલ સાથે ગાંધીજીની 150મી જન્મજયંતિની ઉજવણી તરીકે મ્યુઝિયમનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ સંગ્રહાલયનું સંચાલન રાજકોટ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (RMC) અને ગુજરાત ટુરીઝમ દ્વારા સંયુક્ત રીતે કરવામાં આવે છે.
વિશેષતા
સંગ્રહાલયે હાઈસ્કૂલના ઓરડાઓને કુલ 39 ગેલેરીઓમાં ડેવલપ કર્યા છે. અહીં ગ્રાઉન્ડ ફ્લોરમાં 18 અને ટોપ ફ્લોરમાં આવી 21 ગેલેરીઓ છે. ગેલેરીઓ એર-કન્ડિશન્ડ રૂમ, સેન્સર-અવેર મોડલ, ઑડિયો સ્પીકર્સ સાથેના પ્રોજેક્ટર, હેડફોન સાથે ટચ સ્ક્રીન કિઓસ્ક, ૩D મૉડલ અને વિવિધ લાઇટિંગ સહિત આધુનિક ટેકનીકથી સજ્જ છે. લાઇટ એન્ડ સાઉન્ડ શો એ સૂર્યાસ્ત થાય છે જે બાળકોને વધુ આકર્ષક બનાવે છે. ગેલેરીઓ સાથે સંગ્રહાલયમાં નીચેની સુવિધાઓ પણ છે.
મ્યુઝિયમ વિશે
- ટિકિટ કાઉન્ટર અને ક્લોકરૂમ
- હેલ્પડેસ્ક
- પુસ્તકાલય
- ચિલ્ડ્રન એરિયા
- એટીએમ
- પાર્કિંગ
- શૌચાલય
- બગીચો
- ફૂડ કોર્ટ
- ગાંધી મ્યુઝિયમમાં એન્ટ્રી ફી 3થી 12 વર્ષ માટે 10 રૂપિયા, 12 વર્ષથી ઉપરના માટે 25 રૂપિયા, વિદેશી મુલાકાતીઓ માટે 400 રૂપિયા, ગાંધી મ્યુઝિયમથી બસ સ્ટેન્ડ સુધીનું અંતર.